معرفی کامل رشته کارشناسی پیوسته هوشبری
تعریف و هدف مقطع کارشناسی هوشبری
دوره کارشناسی هوشبری یکی از دورههای آموزش عالی (از شاخه های پیراپزشکی) است و هدف آن تربیت نیروی انسانی کارآمدی است که هر 1 یا 2 نفر از آنها بتوانند به عنوان دستیار یک متخصص بیهوشی زیر نظر وی در یک بخش اتاق عمل انجام وظیفه نمایند. ادامه تحصیل فارغالتحصیلان کارشناسی بیهوشی در مقطع کارشناسی ارشد در رشته های پرستاری , آناتومی , فیزیولوژی و دیگر زیر شاخه های علوم پزشکی امکان پذیر خواهد بود که در صورت پذیرفته شدن در هر یک از رشته های کارشناسی ارشد مذکور , شرح وظایف فرد تغییر یافته و از رشته هوشبری خارج می گردد (ادامه تحصیل در این رشته تا دکترای بیهوشی امکان پذیر نمی باشد).
با توجه به توسعه و گسترش دامنه علوم مربوط به بیهوشی ،رشته کارشناسی هوشبری با تاکید بر یادگیری فعالانه، نوآوری ، کسب اطلاعات و مهارت های بالینی جدید و مراقبت از بیماران به مطلوبترین شکل ممکن تاسیس شد.
این دوره یکی از دورههای آموزش عالی (از شاخههای پیراپزشکی) است که دانشجویان طی دوره آموزشی با اصول جدید , روشها , تجهیزات و وسایل مورد استفاده در مراقبت از بیمار بیهوش در اعمال جراحی عمومی , تخصصی و همچنین بخشهای مراقبت های ویژه و اورژانسها آشنا شده و نحوه مراقبت از بیماران در مراحل مختلف بیهوشی را به صورت نظری و عملی فرا می گیرند.
عنوان و مقطع رشته به فارسی و انگلیسی:
کارشناسی پیوسته هوشبری (Bachelor of Science in Anesthesia)
تاریخچه و سیر تکاملی دوره در جهان و ایران:
از حدود 150 سال پیش در دانشگاه های امریکا، کانادا و انگلستان، پرستاران بیهوشی(Nurse Anesthesia ) با گذراندن دوره دو ساله پس از کسب مدرک لیسانس پرستاری نسبت به ارائه خدمات بیهوشی در مراکز درمانی به خدمت اهتمام داشتند. از سال 1960 میلادی نیز متعلقب احساس نیاز به حضور افراد حرفه ای در زمینه ارائه خدمات هوشبری، دوره های جدید آموزشی جهت تربیت نیروی غیر پزشک به عنوان دستیار بیهوشی (Anesthesia Assistant ) آغاز گردید و تاکنون ادامه دارد. در حال حاضر دوره های آموزش هوشبری در زمینه خدمات پیراپزشکی در بسیاری از دانشگاه ها در کشورهای مختلف از جمله در امریکا، انگلستان، استرالیا، هند و … نسبت به تربیت دانشجو اقدام میکنند. دوره های آموزشی یک و دوساله به منظور تربیت تکنسین بیهوشی (Anesthesia Technologist ) و دوره های طولانی تر برای تربیت کارشناس بیهوشی در برخی از دانشگاه ها وجود دارد. در کشور ایران، رشته آموزشی هوشبری در مقطع کاردانی در سال 1354 در شهرهای تبریز و تهران تاسیس و نسبت به پذیرش دانشجو به صورت غیر متمرکز اقدام شد. پس از انقلاب فرهنگی در سال 1361، پذیرش دانشجو از طریق کنکور سراسری در سال 1362 و تحت عنوان کاردان هوشبری انجام پذیرفت. با توجه به پیشرفت های دانش بیهوشی و توسعه تجهیزات و فناوری مربوط و به منظور ارتقا توانایی های دانش آموختگان رشته ی کاردانی هوشبری، ضرورت تربیت دانشجو در مقطع کارشناسی ناپیوسته احساس گردید و در سال 1385 آخرین دوره پذیرش دانشجوی کاردانی هوشبری انجام شد و پس از آن جذب دانشجو در دوره کارشناسی ناپیوسته هوشبری و متعاقب آن در همان سال در دوره کارشناسی پیوسته هوشبری در دانشکده های پیراپزشکی و چند دانشکده پرستاری و پزشکی در سراسر کشور آغاز گردید. در سال 1396، شصت مرکز آموزشی نسبت به تربیت دانشجو در این مقاطع آموزشی مبادرت می نمایند.
ضرورت و اهمیت
با توجه به تعدد اعمال جراحی, به منظور کمک به متخصصین هوشبری تشکیل دوره کاردانی و کارشناسی هوشبری و تربیت افرادی کاردان و کارشناس در این زمینه و بکار گماردن آنها در بخشهای هوشبری زیر نظر متخصصان این رشته میتواند به استفاده بهینه از کار متخصصان بیهوشی بیانجامد.
شرایط و نحوه پذیرش دانشجو
پذیرش دانشجوی کارشناسی هوشبری از طریق آزمون سراسری و به صورت متمرکز می باشد.
طول دوره و شکل نظام
متوسط طول دوره کارشناسی هوشبری 4 سال و نظام آموزشی آن مطابق آئیننامه آموزشی مراکز آموزش عالی مصوب ستاد انقلاب فرهنگی است.
واحدهای درسی
تعداد کل واحدهای درسی دوره کارشناسی 134 واحد به شرح ذیل می باشد:
• دروس عمومی :26 واحد
• دروس پایه : 41 واحد
• دروس تخصصی: 33 واحد
• کارآموزی :18واحد
• کارآموزی در عرصه :16 واحد
درس هاي رشته :
جمعيت شناسي- آناتومي- اصطلاحات هوشبري- اصول پرستاري- اصول مراقبت هاي ويژه- بيماري شناسي- تربيت بدني- تنظيم خانواده- رفتار در اتاق عمل- روش احياء قلبي و ريوي- روش بي هوشي 1و 2 و 3 و 4 – زبان عمومي- فارسي عمومي- فورماکولوژي 1 و 2 -فيزيولوژي 1و 2 – فيزيک – کارآموزي در عرصه – معارف اسلامي 1 – معرفي بيمار – ميکروب شناسي
وظایف حرفهای دانش آموختگان مقطع کارشناسی بیهوشی
نقش مراقبتی:
الف) شناخت وضعیت عمومی بیمار و اقدامات مراقبتی قبل از بیهوشی:
– آگاهی از پرونده، وضعیت و سوابق پزشکی بیمار.
– در آزمایش دستگاهها، تجهیزات مربوط به بیهوشی و آماده کردن لوازم، وسایل و داروهای موردنیاز و اطمینان یافتن از کارایی آنها با متخصص بیهوشی همکاری نماید.
– در برقراری راه وریدی محیطی مطمئن و مناسب با پزشک مربوطه همکاری نماید.
– در اتصال دستگاههای مختلف پایش به بیمار با پزشک مربوطه همکاری نماید.
– در کنترل و ثبت علائم حیاتی بیمار با پزشک مربوطه همکاری نماید.
– در قرار دادن بیمار در وضعیتهای مناسب (Position)، بدون خطر و متناسب با نوع عمل جراحی با متخصصی بیهوشی همکاری نماید.
ب) مراقبت از بیمار در خلال بیهوشی
– در پایش مداوم علائم حیاتی و سیستمهای بدن بیمار و گزارش موارد غیرطبیعی به متخصص بیهوشی مشارکت نماید.
– در کنترل و ثبت میزان جذب و دفع مایعات به متخصص بیهوشی کمک نماید.
– در کنترل و پیشگیری از انتقال و انتشار عفونتها حین جراحی و بیهوشی مشارکت نماید.
– در محافظت بیمار از نظر بروز عوارض احتمالی مشارکت نماید.
– در پیشگیری از آسیبهای احتمالی به اعضاء بدن (خراش قرنیه، سوختگی با وسایل برقی، فشار وارده به اعصاب محیطی و…) به متخصص بیهوشی کمک نماید.
– در برقراری راه هوایی مناسب توسط وسایل و لولههای گوناگون موجود برحسب نیاز به متخصص بیهوشی کمک نماید.
– در ارزیابی عملکرد دستگاهها و تجهیزات مربوطه با نظر متخصص بیهوشی مشارکت نماید.
– در ثبت و نگهداری برگههای مربوط به هوشبری با نظر متخصص بیهوشی کمک نماید.
– به نکات ایمنی بخش بیهوشی و اتاق عمل با نظر متخصص بیهوشی کنترل و توجه داشته باشد.
ج) مراقبت از بیماران پس از بیهوشی
– کمک به متخصص بیهوشی در هوش آوری بیماران
– کمک در انتقال بیمار به PACU
– استقرار در PACU و ارائه خدمات مراقبتی به بیماران بستری در آن
– کنترل و ثبت علائم حیاتی و پایش سیستمهای مختلف بدن بیمار تا هوشیاری کامل و گزارش و ثبت موارد غیر طبیعی
– کنترل علائم هیپوکسی و گزارش موارد غیرطبیعی به متخصص بیهوشی
– استفاده مؤثر از انواع وسایل اکسیژن درمانی، رطوبتسازها و… طبق دستور متخصص بیهوشی
– مشارکت در انجام روشهای ایزولاسیون و کنترل عفونت
– ثبت و بایگانی گزارشات مربوط به بیماران و هزینههای درمانی
– مشارکت در تهیه، آماده سازی و نگهداری دستگاهها، تجهیزات، وسایل و سایر امکانات موردنیاز PACU
– رعایت نکات ایمنی مربوط به PACU
– مشارکت در اقدامات مربوط به ترخیص بیمار از PACU تحت نظر متخصص بیهوشی
د) نقش مراقبتی در سرویس درد حاد:
– در پذیرش و آماده سازی بیمار جهت اقدامات درمانی تحت نظر متخصص بیهوشی مشارکت نماید.
– در آماده سازی و نگهداری وسایل، تجهیزات و داروها در سرویس درد حاد مشارکت نماید.
– در انجام روش های کنترل درد حاد به متخصص بیهوشی کمک نماید.
– آشنایی با عوارض کنترل سرویس درد حاد و اطلاع به متخصص بیهوشی جهت درمان.
– در ترخیص بیمار از سرویس درد حاد تحت نظارت متخصص بیهوشی همکاری نماید.
همچنین دانش آموختگان کارشناسی هوشبری به عنوان عضو تیم احیا (CPCR) و تحت نظر متخصص بیهوشی در زمینه برقراری و اداره راه هوایی و سایر وظایف محوله ایفای نقش مینمایند.
خ)نقش ارتباطی:
– ارتباط با متخصصین بیهوشی، اعضاء تیم جراحی، کارکنان اتاق عمل، دانشجویان و…
– ارتباط با واحدهای مرتبط با اتاق عمل مثل آزمایشگاه، بانک خون، رادیولوژی، مهندسی پزشکی و…
– ارتباط با واحد پرستاری و سیستم اداری بیمارستان
یادآوری مهم
کارشناسان هوشبری نمیتوانند مستقلاً به امر هوشبری بپردازند و موسسات و بیمارستانها حق ندارند آنان را مستقلاً بکار گمارند.
كساني كه دوره هوشبري را به پايان ميرسانند قادرند:
1-دستگاه هاي بيهوشي و ما نيتورهاي مختلف (تجهيزات کنترلي) مورد استفاده در اطاق عمل و واحد مراقبتهاي ويژه و دستگاه هاي تنفس مصنوعي را بخوبي بشناسند، قادر به استريليزاسيون آنها باشند و بتوانند آنها را تنظيم نمايند و بكار برند.
2- دستگاه هاي اندازهگيري گازهاي خون و ساير وسايل آزمايشگاهي مربوط به رشته بيهوشي را بشناسند و تنظيم كنند و بكار برند.
3- تحت نظر متخصص، بيهوش ساختن بيمار را شروع كنند و از بيمار بيهوش مراقبت هاي قلبي – تنفسي بعمل آورند و در بازگرداندن بيمار از اثرات بيهوشي با متخصص بيهوشي همکاري نمايند.
4-در بخش هاي كلينيك درد، احياي قلبي – ريوي و انجام بي حسيهاي ناحيهاي و غيره به متخصصان هوشبري كمك كنند.
5-با مطالعه پرونده بيمار و شناسائي وي مطابق اصول علمي از بيمار پرستاري نمايند و نيز در واحد مراقبت هاي ويژه از بيماران بدحال مراقبت كنند.
كاردان ها و کارشناسان هوشبري نميتوانند مستقلاً به امر هوشبري بپردازند و موسسات و بيمارستان ها حق ندارند آنان را مستقلاً بكار گمارند.
بازار کار :
رشته هوشبري در هر مقطعي که باشد محل کارش مراکز درماني است. هوشبري يکي از حلقه هاي تکميل کننده تيم درماني است که جهت بهبود بخشيدن به شخص بيمار در مرکز درماني حضور دارد.
دیدگاهتان را بنویسید