معرفی کامل رشته دامپزشکی
دیباچه:
امروزه در دنیا علیرغم پیشرفتهایی که در زمینههای مختلف صورت گرفته است، هنوز هم مسأله غذا از نظر اجتماعی و اقتصادی در درجه اول اهمیت قرار دارد و به عنوان یک مسأله استراتژیک مطرح است. به طوری که موقعیت یک کشور را با سطح و نوع غذای مردم آن کشور محک میزنند. بدون شک در میان مواد غذایی آنچه بسیار اهمیت دارد و جزولاینفک مواد غذایی روزانه است، پروتئین حیوانی است که از طریق دام تهیه میشود.
از همینجا میتوان به اهمیت دانش دامپزشکی پی ببرد زیرا دامپزشکی علم شناخت بیماریهای دامی اعم از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان یا بیماریهای خاص دام، پیشگیری از بیماریها، معالجه بیماریها و همچنین علم تغذیه انسان و دام است. در نشریه سازمان بهداشت جهانی آمده است “هدف نهایی دامپزشکی درمان حیوانات نیست بلکه دقیقاً تأمین مواد غذایی و بهداشت انسان میباشد.” چرا که با واکسیناسیون دامها میتوان از مرگ و میر آنها جلوگیری کرد و بر میزان فرآوردههای دامی افزود و در نتیجه مواد پروتئینی لازم را برای جیره غذایی انسانی تأمین نمود. موادی که مقاومت انسانها بخصوص کودکان را در مقابل کلیه بیماریها، افزایش میدهد و نهتنها باعث کاهش قابل ملاحظه هزینههای درمانی میشود، بلکه جامعهای سالم و فعال بوجود خواهد آورد.
رشته ی دام پزشکی یکی از شاخه های علوم پزشکی است که وظیفه ی درمان بیماری های دامی، پیشگیری از بیماری های مشترک بین انسان و دام یا خاص دام و مطالعه و تامین تغذیه ی مشترک بین دام و انسان را به عهده دارد.یک دامپزشک با تلاش در تامین بهداشت و سلامتی دام، طیور و آبزیان و مبارزه با عوامل بیماری زا، نقش بسزایی در افزایش طول عمر و بهبود سلامت دام ایفا می کند.در واقع هدف اصلی از تامین سلامت و افزایش طول عمر دام ها،افزایش بازدهی تولیدی و تغذیه ای دام است. از زاویه ای دیگر این مسآله را میتوان مدنظر داشت که یک دامپزشک با بیماری های مشترک بین انسان و دام سروکار دارد.بیماری های که چه به صورت مستقیم، از طریق تماس با دام آلوده و چه به صورت غیر مستقیم، از طریق فراورده های دامی سلامت انسان ها را تهدید میکند. یک دامپزشک با تلاش برای درمان این بیماری ها و واکسیناسیون دام ها ، بخش مهمی از سلامت جامعه و ایمنی در کودکان را تامین میکند.
مهم ترین افرادی که سلامت غذای تهیه شده از دام را تامین می کنند ،دامپزشکان هستند. زیرا نیمی از بیماری های عفونی در انسان ، منشا دامی دارد. و این دامپزشکانند که با تامین سلامت دام، سلامت جامعه را هم تضمین میکنند.لازم به ذکر است که بیش از ۸۰% عومل بیوتروریسم از عوامل عفونی بیماری زای دامی نشات میگیرد.در این مورد دامپزشکان با اتخاذ برنامه ی پیشگیرانه نقش مهمی در کنترل این عوامل و مقابله با آنها ایفا می نمایند.البته امروزه رویکرد جدیدی به نام “سلامت واحد” اتخاذ شده است که اولویت دهی امور دامپزشکان را به پیشگیری اختصاص میدهد ودرمان در اولویت دوم واقع می شود.
متاسفانه امروزه دید جامعه نسبت به دامپزشکی مناسب نیست و حتی مورد تمسخرافراد تحصیل کرده واقع میشود. و این نشانه ی بی کفایتی و ضعف دستگاه های مسؤول در اطلاع رسانی از این حرفه است. از کشف باکتری سالمونلا تا پروژه ی درمانی زخم پای دیابتی و کشف واکسن برای فلج اطفال همه مرهون تلاش بی وقفه ی دامپزشکان روی کیس های دامی بوده است. واین مسأله از اینجا نشات میگیرد که آزمایش روی دام محدودیت کار با انسان ها را ندارد و به علاوه یک دامپزشک دید وسیع تری نسبت به حیوانات دارد و میتواند روی حیوانات تحقیقات گسترده تری انجام دهد.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس عمومی:
معارف اسلامی 1 – معارف اسلامی 2 – اخلاق و تربیت اسلامی – انقلاب اسلامی و ریشه های آن – تاریخ اسلام – تربیت بدنی 1 و 2 – متون اسلامی – فارسی – زبان خارجی
دروس پایه:
فیزیک پزشکی، بیوشیمی، فیزیولوژی، ژنتیک حیوانی، جانورشناسی عمومی، آمار حیاتی.
دروس اصلی:
اصول همهگیرشناسی، اصول تغذیه دام، تغذیه اختصاصی دام، تغذیه اختصاصی طیور، آسیبشناسی عمومی، آسیبشناسی اختصاصی، باکتریشناسی عمومی، باکتریشناسی اختصاصی و بیماریهای باکتریایی، کالبدشناسی پایه، کالبدشناسی مقایسهای، انگلشناسی و بیماریهای انگلی، قارچشناسی و بیماریهای قارچی، ویروسشناسی و بیماریهای ویروسی، ایمنشناسی و سرمشناسی، سمشناسی، فارماکولوژی، ماهیشناسی عمومی، جنینشناسی نظری، اصول انتخاب و تلقیح مصنوعی دام، بهداشت و پرورش دام، بهداشت و پرورش طیور، تکثیر و پرورش ماهی، پرورش و بیماریهای زنبور عسل، اصول اصلاحنژاد دام، اصول هوشبری نظری، اصول کالبدگشایی و نمونهبرداری، اصول معاینه دام.
دروس تخصصی:
بیماریهای اندامهای حرکتی، بیماریهای متابولیک دام ، بیماریهای درونی دامهای بزرگ ، بیماریهای درونی دامهای کوچک ، بیماریهای تولیدمثل دام، بیماریهای طیور، بیماریهای ماهی، بیماریهای مشترک انسان و دام، رادیولوژی دامپزشکی، جراحی عمومی دامهای بزرگ، جراحی عمومی دامهای کوچک، مسمومیتهای دام، مامایی دامپزشکی، کلینیکال پاتولوژی، بهداشت و صنایع شیر، کنترل کیفی و بهداشتی مواد غذایی، صنایع مواد غذایی با منشاء دامی نظری، زبان تخصصی.
دروس بالینی:
عملیات درمانگاهی دامهای بزرگ، عملیات درمانگاهی دامهای کوچک، عملیات درمانگاهی مامایی، عملیات درمانگاهی طیور، کارآموزی
کارآموزی در روستا:
کارآموزی 1 – تابستان بین سال 4 تا 5
کارآموزی 2 – بین سال 5 تا 6
دروس کارآموزی انترنی:
کارورزی داخلی دامهای بزرگ 1 – کارورزی داخلی دامهای کوچک 1 – کارورزی بیماریهای طیور 1 – کارورزی جراحی دامهای بزرگ 1 – کارورزی جراحی دامهای کوچک 1 – کارورزی مامایی 1 – کارورزی کالبد گشایی مرکز تشخیص – کارورزی آزمایشگاه مرکز تشخیص – کارورزی داخلی دامهای بزرگ 2 – کارورزی مامایی 2 – کارورزی بیماریهای طیور 2 – کارورزی داخلی دامهای کوچک 2 – کارورزی جراحی دامهای کوچک 2
رشته ی دامپزشکی و کنکور سراسری
این رشته جزء زیر گروه ۱ رشته های علوم تجربی است.بنابراین ضرایب دروس اختصاصی برای آن به شرح زیر است:
زمین شناسی = 0
زیست شناسی= 4
شیمی= 3
فیزیک= 2
ریاضیات= 2
قابل ذکر است تمام دروس فوق اختصاصی بوده و ضرایب همه در ۳ ضرب میشود.
وظایف دامپزشک
•دامپزشک حیوان را چکاب میکند و بیماریش را تشخیص میدهد و بیماریهای حیوانات را مانند بیماریهای عفونی، حرکتی و تغذیهای و… را درمان میکند.
•دردی که حیوان از دچار شدن به بیماری دارد معالجه میکند.
•زخمها را شستشو داده و مداوا میکند.
•شکستگیها را درمان کرده و در صورت نیاز با استفاده ازتکنیکهای جراحی حیوان را جراحی میکند.
•به صاحب حیوان درمورد تغذیه ونگهداری مشاوره میدهد.
•به صاحب حیوان روشهای پیشگیری از بیماریهای مشترک با انسان را مانند هاری، بروسلوز، مشمشه و… را میآموزد.
•برای تشخیص بیماریها نمونه گرفته و به آزمایشگاه دامپزشکی ارسال و نتایج را تحلیل میکند.
•آزمایشهای مانند نوار قلب (ECG) ، ادار و مدفوع، سونو گرافی و… را انجام میدهد.
•کمک به بهبود زندگی انسان و دام میکند.
•انجام معاینات منظم برای بررسی سلامت حیوانات، آزمایش و واکسیناسیون آنها برای مقابله با بیماری ها را انجام می دهد.
•برای حیوانات بیمار دارو تجویز می کند.
•بررسی محل زندگی حیوانات و مشاوره دادن در خصوص راه های جلوگیری از گسترش بیماری
•مدیریت و نظارت بر پرستاران و پرسنل مراقب حیوانات را بر عهده دارد.
•پیشگیری از بروز و شیوع بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان می کند.
مهارت و دانش مورد نیاز
•علاقه زیاد به حیوانات و سلامت آنها – شاید از مهمترین ویژگی های یک دامپزشک خوب، علاقه مندی به حیوانات باشد زیرا در غیر این صورت امکان موفقیت زیاد در این شغل کمتر می شود.
•داشتن اطلاعات علمی خوب در مورد حیوانات
•توانایی کار در ساعات طولانی و نامنظم – زیرا گاهی ممکن است برای معالجه بیماری یک گاوداری یا مرغ داری یا هر مرکز دیگر نگهداری حیوانات ناچار باشد ساعات طولانی بدون وقفه کار کند.
•داشتن توانایی جسمی، مهارت های عملی و قدرت مشاهده خوب – گاهی اوقات برای معاینه حیوانات بزرگی مثل اسب و گاو داشتن توانایی جسمی مناسب به دامپزشک کمک می کند.
•توانایی تصمیم گیری – همچون پزشکان توانایی تصمیم گیری از مهارت های مورد نیاز برای درمان مناسب حیوانات بیمار است.
•داشتن روش دلسوزانه و صبورانه در برخورد با صاحبان حیوانات – زیرا در بسیاری از مواقع صاحبان حیوانات نسبت به حیوان دست آموز خود احساس دلبستگی زیاد پیدا می کنند و در هنگام معالجه و درمان باید به این نکته توجه زیادی داشت.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغالتحصیلان دامپزشکی میتوانند در مراکز مختلفی از جمله سازمان دامپزشکی، مؤسسه تحقیقات و تولید واکسن رازی ، شرکتهای تولید دارو و فرآوردههای دامی، شرکتهای تولید مواد غذایی با فرآوردههای دامی، واحدهای دامپروری دولتی و خصوصی و آزمایشگاههای تشخیص بیماریهای دامی و بیماریهای انسانی فعالیت کنند یا خود بری معالجه حیوانات اهلی کلینیک دامپزشکی تأسیس کنند. گفتنی است که در اکثر کشورها از جمله کشور ما، دامپزشکان در تحقیقات پایه پزشکی نقش مهمی دارند برای مثال دکتر “جی ـ بانگ” عامل تب مالت انسان و سقط جنین دامها را کشف کرد. این توانایی از آنجا نشأت میگیرد که از یک طرف کار بادام محدودیت کار با انسان را ندارد؛ یعنی میشود بر روی تعداد زیادی از حیوانات با وجود احتمال بیماری یا مرگ آزمایش نمود و از سوی دیگر یک دامپزشک دید وسیعتری درباره حیوانات دارد و میتواند به روی حیوانات مختلف تحقیق کند.
بازارکار و فرصت های شغلی دامپزشکی
شما می توانید در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی، مراکز بهداشتی و درمانی و بیمارستانهای وابسته به دستگاههای دولتی، انستیتو پاستور، انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات و ترویج کشاورزی، موسسه سرم و واکسن سازی رازی و یا سازمان دامپزشکی کشور استخدام شوید.
البته در حال حاضر بیشتر در بخش خصوصی باید به دنبال کار باشید!
شما گاهی مسئول بررسی بهداشت و رعایت استانداردها در باغ وحش ها، مغازه های فروش حیوانات خانگی، اصطبل ها، بازارهای فروش حیوانات و… خواهید بود. دامپزشک در بخش های مختلف می تواند کار کند. برخی از آنها که در حوزه سلامت عمومی فعالیت دارند مسئول پیشگیری و کنترل بیماری های دام هستند. برخی دیگر که در صنعت هستند، مسئول آزمایش و نظارت بر تولید دارو، محصولات شیمیایی و بیولوژیکی مربوط به حیوانات هستند.
همچنین یک دامپزشک می تواند با موافقت مراجع دولتي نسبت به تأسيس مطب، داروخانه دامپزشكي، آزمايشگاه دامپزشكي و یا مركز واكسيناسيون دام و طيور اقدام نمايند.
برخی مشکلات شغل دامپزشکی در ایران
•دامپزشکی در بسیاری از کشورها جزو مشاغل سخت به حساب می آید ولی در ایران این گونه نیست.
•یک دامپزشک با مشکلات و خطرات زیادی از جمله کار در محیط های روستایی و عشایری بویژه در مناطق صعب العبور، فعالیت در کشتارگاه های دام و طیور، ضرب خوردگی از حیوانات در هنگام واکسیناسیون و…روبرو است که متاسفانه از سوی مسئولین توجه ویژه ای صورت نمی گیرد.
•علیرغم بسیار مهم و با ارزش بودن این شغل، در ایران به اندازه پزشکی و دندانپزشکی به آن اهمیت داده نمی شود. درآمد دامپزشکان در مقایسه با درآمد این دو گروه، کمتر می باشد.
در سال های اخیر با افزایش شمار فارغالتحصیلان دامپزشکی در بخش دولتی وضعیت بازار کار در این حوزه کاملاً اشباع شده است و فارغالتحصیلان برای اشتغال در این بخش با مشکلات زیادی روبرو هستند اما کار در بخش خصوصی خیلی گسترده است و جای کار بیشتری وجود دارد و کشور نیز باید به سمت تعریف مشاغل جدید در این بخش حرکت کند. البته به این نکته هم باید اشاره کرد که هر چقدر از پایتخت دورتر می شویم کمتر بخش خصوصی سرمایهگذاری کرده است و این میزان در شهرهای مختلف تفاوت دارد. در بعضی از شهرها ما دامپزشک بیکار نداریم و برعکس در شهر دیگری به شدت با نیروی دامپزشک بیکار مواجهیم.
همچنین در سالهای اخیر همچون سایر رشته ها و مشاغل، میزان ورود دختران به این رشته بسیار افزایش پیدا کرده است. اما در دامپزشکی با توجه به گوناگونی فعالیت، زمینه کار زنان متفاوت است. بخش دامهای کوچک قسمتی از کار دامپزشک را تشکیل می دهد. بسیاری از زنان دامپزشک فعال این حرفه در قسمت علوم آزمایشگاهی و دارویی مشغول به کار هستند.
1 – رشته دامپزشکی در چه مقطعی دانشجو میپذیرد؟
در ایران دو مقطع عمده شامل دکترای حرفهای (دکترای عمومی دامپزشکی) و کاردانی دامپزشکی (فوق دیپلم) ارائه میشود که کاردانان پس از حدود دو سال میتوانند با شرکت در یک آزمون در صورت قبولی در مقطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی ادامه تحصیل دهند.
2 – دامپزشک، دکتر است؟
دامپزشک مانند پزشک، دندانپزشک یا داروساز ، دکتر است اما در میان عموم جامعه بعضی ناآگاهیها در این باره وجود دارد که ممکن است موجب قضاوت اشتباه شود. تعدادی از مردم به دلیل عدم اطلاع از مقطع این رشته گاهی ممکن است از یک دانشجوی دکترای دامپزشکی بپرسند (به سلامتی چه زمانی برای ارشد خود را آماده میکنی؟) حال آنکه دانشجوی دامپزشکی مانند دانشجوی پزشکی از ابتدا وارد این رشته در مقطع دکترا میشود و این طور نیست که اول لیسانس و بعد کارشناسی ارشد و بعد دکترا بگیرد.
3 – دامپزشکی چند سال است؟
دکترای دامپزشکی در ایران حدود 7 طول میکشد که اگر با سرعت درس بخوانید میتوانید این دوره را حدود 6 تا 6سال و نیم تمام کنید. در مقطع کاردانی طول دوره تحصیل حدود 2 سال است.
4- ساختار دامپزشکی در کشورمان چگونه است؟
در ایران سازمان دامپزشکی کشور زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی اداره میشود و بخش دولتی و حاکمیتی را شکل میدهد. سازمان نظام دامپزشکی کشور نیز به عنوان سازمانی غیردولتی با قانون مصوب مجلس شورای اسلامی نقشی مانند سازمان نظام پزشکی ایفا میکند و وظیفه آن بیشتر معطوف به امور صنفی است که این روزها بیش از گذشته در پی گرفتن برخی از امور تصدیگری از بخش دولتی هم هست. تشکلهای صنفی و غیردولتی دیگری در این بین مانند جامعه دامپزشکان ایران، جامعه اسلامی دامپزشکان، انجمن های علمی دامپزشکی در زمینههای مختلف هر یک به نوبه خود به امور صنفی و علمی مشغول هستند و تعدادی از دامپزشکان را در عضویت خود دارند.
5- حقوق و درآمد دامپزشکان خوب است؟
این موضوع بستگی به عقاید و فرهنگ هر فرد دارد. ممکن است فردی با حقوق یک میلیون تومان در ماه راضی باشد و دیگری با حقوق سه و نیم میلیون تومان در ماه اصلاً راضی نباشد! اغلب دامپزشکان را میتوان با حقوق و درآمد متوسط (حدود یک تا دو میلیون تومان) در نظر گرفت. برخی ممکن است در این میان بسیار بیشتر و یا حتی بسیار کمتر درآمد داشته باشند. هستند دامپزشکانی که مسئولیت فنی بعهده دارند اما حقوق زیادی دریافت نمیکنند و هستند دامپزشکانی هم که مطب شخصی دارند و به واسطه فعالیت چند ساله درآمدی دو رقمی (به میلیون) در ماه دارند.
6 – یک دامپزشک بعد از دکترای عمومی میتواند تخصص بگیرد؟
رشتههای متعدد بالغ بر بیست رشته تخصصی برای دامپزشکان عمومی نظیر بیماریهای داخلی دامهای بزرگ، بیماریهای داخلی دامهای کوچک (حیوانات خانگی)، جراحی دامپزشکی، بیماریهای طیور، بیماریهای آبزیان، پاتولوژی دامپزشکی، میکروب شناسی دامپزشکی، اپیدمیولوژی، بهداشت مواد غذایی و غیره وجود دارد که دامپزشک میتواند پس از شرکت در آزمون تخصصی و قبولی در مصاحبه در این مقطع تخصصی ادامه تحصیل دهد. در کنار این برخی از رشتههای علوم پایه پزشکی نیز از میان دامپزشکان برای تحصیل دانشجو میپذیرند. البته به دلیل قبولی بسیار خوب دامپزشکان و پایه علمی مناسب قدری روند انتخاب دامپزشکان برای رشتههای مشترک با پزشکی در سالیان اخیر با تنگنظری بعضی مسئولین در وزارت بهداشت روبرو بوده و همین امر امکان ادامه تحصیل در این زمینه را دشوار نموده است.
7 – حیطه فعالیت یک دامپزشک چقدر وسعت دارد؟
یک دامپزشک از تأسیس داروخانه دامپزشکی و آزمایشگاه تشخیص طبی دامپزشکی گرفته تا مطب (برای طبابت در زمینههای گوناگون) و نیز مسئولیت فنی کارخانجات بسته بندی مواد غذایی بخصوص با منشاء دامی تا عضویت هیأت علمی دانشگاهها و مراکز آموزشی و مراکز تحقیقاتی مانند مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی و همچنین مسئولیت فنی و نظارت بهداشتی در کشتارگاههای دام و طیور توانمندی دارد. حیطه فعالیت یک دامپزشک و توانمندی وی بسیار وسیع است بطوری که این حرفه را دارای (تنوع و گوناگونی بسیار زیاد) میدانند و اثرگذاری خدمت دامپزشک از مزرعه تا میزغذا است.
8 – بازار کار رشته دامپزشکی در ایران و جهان چگونه است؟
در خارج از ایران کشور به کشور این موضوع متفاوت است اما عمده فعالیت بخش خصوصی در خارج کشور بخصوص در کشورهای به ظاهر پیشرفتهتر بر طبابت حیوانات خانگی متمرکز است که این مسئله در کشور ما قدری متفاوت است. در ایران به دلیل افزایش بیرویه پذیرش دانشجو و رشد نامتوازن فرصتهای شغلی همزمان با این افزایش بازار کار روز به روز دشواریهایی به خود دیده است. اکنون در برخی شهرهای بزرگ بازار کار دامپزشکی اشباع یا نزدیک به اشباع است اما در برخی استانها و شهرهای کوچک با کمبود دامپزشک روبرو هستیم. با بازار کار این رشته در وضعیت فعلی و آتی مانند همه رشتههای دیگر، اگر به خداوند بزرگ توکل شود و خوب درس بخوانید قطعاً به جای آنکه به دنبال کار باشید به شما کار پیشنهاد خواهد شد حتی اگر بازار کار بسیار بد باشد.
9 – خانمها هم دامپزشک میشوند؟
در سالیان گذشته ظرفیت زیادی از تحصیل در رشته دامپزشکی توسط خانمها اشغال شد و دختران جوان توانستند گوی سبقت را از پسران بربایند اما با توجه به آنکه دختران در همه زمینههای متنوع حرفه دامپزشکی الزاماً نمیتوانند و یا نمیخواهند فعالیت کنند محدودیتهایی در این باره اعمال شده است. اکنون تعداد قابل توجهی از خانمها در زمینههای مختلف از طبابت تا مسئولیت فنی و کار در زمینه شرکتهای واردات و پخش دارو و واکسنهای دامپزشکی فعالیت دارند اما اینجانب به خانم دامپزشک توصیه به کار در یک شرکت دارویی لزوماً نمیکنم چون برخی شرایط فعالیت در این شرکتها را مناسب و در شأن زن مسلمان ایرانی و یک بانوی دامپزشک با درجه تحصیلی دکترا آن هم به عنوان بازاریاب علمی نمیدانم! با این حال تعدادی از بانوان دامپزشک محترمه هم در این شرکتها مشغول فعالیت هستند که عمدتاً درآمد آنچنان بالایی ندارند.
10 – مناسبتهای دامپزشکی در ایران چگونه است؟
در ایران هر سال چهاردهم مهر ماه روز دامپزشکی به واسطه درج در تقویم رسمی کشورمان به عنوان (روز دامپزشکی) گرامی داشته میشود و در جهان نیز آخرین شنبه آوریل هر سال روز جهانی دامپزشکی نام دارد و حتی سال 2011 در دنیا به عنوان (سال دامپزشکی) نامگذاری شده بود.
11 – استخدام دولتی هم در دامپزشکی داریم؟
دامپزشکان هم در مجموعه دولتی سازمان دامپزشکی و هم در مجموعه نظامی و نیروهای مسلح کشورمان به عنوان مسئول طب پیشگیری و بازرس بهداشتی عمدتاً مواد غذایی میتوانند فعالیت نمایند اما همانطور که میدانید ظرفیتهای استخدام دولتی در کشورمان چندان رو به افزایش نیست و محدودیتهایی در این باره وجود دارد.
12 – برای انتخاب رشته دامپزشکی باید چه فاکتورهایی را مدنظر قرار دهم؟
اگر علاقه به کار با حیوانات یا امور پزشکی (ورود به سالن کالبدگشایی، جراحی و سروکار داشتن با خون و غیره) و یا حوصله تحصیل طولانی و امتحانات بعضاً دشوار را ندارید از انتخاب رشته دامپزشکی حتماً صرفنظر نمایید.
13 – دامپزشکان از سایر گروه پزشکی کمتر درس میخوانند؟
دامپزشکان از نظر واحدهای درسی با اختلاف قابل ملاحظه بیش از دندانپزشکان و داروسازان درس میخوانند و اصولاً در طب از آنان توانمندتر هستند. اختلاف طول تحصیل دامپزشکی و پزشکی به لحاظ تعداد واحدهای درسی هم تنها به واحدهای کشیک شبانه پزشکان مربوط میشود و دامپزشک در برخی دروس مانند انگل شناسی به عنوان نمونه به دلیل واحدهای بیشتر تحصیلی شاید دو برابر یک پزشک اطلاعات داشته باشد. البته این به معنای نفی رشته های دیگر نظیر پزشکی نیست و نقش پزشکان عزیز در خدمت به جامعه به جای خود محفوظ و قابل احترام است.
14 – سلامت واحد و نقش دامپزشکان در سلامت عمومی جامعه چیست؟
انجمنهای علمی و صنفی در دنیا به تازگی مفهومی تحت عنوان (سلامت واحد) را معرفی کردهاند که در آن با درنظر گرفتن نقش مهم دامپزشکان در تأمین سلامت جامعه تلاش در نزدیک کردن خدمات و همکاری بیشتر مابین دامپزشکان و پزشکان و اولویت دهی به پیشگیری به جای درمان شده است. این مفهوم در ایران هنوز به خوبی معرفی نشده و جای کار بسیاری دارد.
15 – مفهوم بیماریهای مشترک و دامپزشکان چه ارتباطی با هم دارند؟
حدود نیمی از عوامل بیماریزا در انسان منشاء حیوانی (یا از طریق حیوان یا فرآورده های غذایی با منشاء حیوانی) دارند و بیش از نیمی از عوامل عفونی بیماریزا در انسان هم از حیوانات به انسان منتقل میشوند. با این توضیح پرواضح است که بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان (که به اشتباه بیماریهای مشترک خوانده میشود، چون هر بیماری مشترکی قابل انتقال نیست مانند دیابت!) که طیف وسیع و شایعی دارند ابتدا توسط دامپزشکان پیشگیری میشود و با درمان دامها زمینه بروز و انتقال آن به انسان کاهش مییابد. تو خود بخوان حدیث مفصل از این مجمل در نقش دامپزشکان به عنوان مهمترین افرادی که سلامت سفره غذای مردم از صبحانه تا شام تأمین میکنند.
16 – دامپزشک میتواند پژوهشگر موفقی باشد؟
با توجه به زمینه علمی مناسب و غنی در دانشگاهها (که البته باید دانشجو تلاش خود را در کسب علم بکار بگیرد) امکان ورود دامپزشکان به عرصه پژوهش فراهم است. دامپزشکان پژوهشگری از گذشته تاکنون افتخارآفرین بوده اند و این نه تنها در کشورمان که در جهان رایج است. از سالمون (کاشف میکروب سالمونلا) گرفته تا یکی از دو کاشف باسیل سل و بسیاری دیگر از دامپزشکان مطرح تا دامپزشکان ایرانی که امروزه در دنیا در شبیه سازی حیوانات (کلونینگ) و واکسنسازی (مرحوم دکتر میرشمسی و استاد شفیعی) صاحب نام هستند نمونههایی از این مدعا هستند. امروزه در مؤسسه واکسن و سرم سازی رازی، انستیتوپاستور، پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی، شرکتهای دانش بنیان، مرکز تحقیقات قلب و غیره دامپزشکان نقش مهمی در تحقیق و پژوهش به عهده دارند و این صرفنظر از نقش اعضای هیأت علمی دانشگاهها است که میتوانند در کنار تدریس به پژوهش هم مشغول باشند.
17 – درسهای دامپزشکی و پزشکی به هم شبیه است؟
دامپزشک مجاز به دخالت در امور پزشکی به عنوان پزشک نیست اما درسهایی که میخواند بسیار نزدیک به پزشکی و در مواردی کاملتر هم هست. در 4 سال نخست دروسی نظیر پاتولوژی (مقایسهای)، بافتشناسی، فارماکولوژی، آناتومی (مقایسهای)، ایمونولوژی، میکروبیولوژی، ویروس شناسی، قارچ شناسی و غیره غلبه دارد و در دو تا سه سال پس از آن دروس درمانگاهی مانند بیماریهای داخلی، جراحی، مامایی، رادیولوژی و سونوگرافی، بمیاریهای طیور، بیماریهای آبزیان، بیماریهای حیوانات خانگی و غیره غالب میشوند. در حیوانات خانگی بسیاری از بیماریها و داروها همان بیماریهای و داروهای انسان است اما با تجویز متفاوت به طوری که طب حیوانات خانگی را به طب نوزادان در انسان تشبیه میکنند با این تفاوت که کار در دامپزشکی سختتر هم هست چرا که نوزاد انسان برخی ناراحتیها را با گریه نشان میدهد اما حیوان این کار را هم نمیکند و مهارت دامپزشک در تشخیص بیماری تعیین کننده است. در دامهای بزرگ و مزرعهای که از شیر و گوشت آنها استفاده میشود و پرندگان صنعتی که از گوشت و تخم مرغ آنها استفاده میکنیم و نیز آبزیان حدود نیمی از بیماریها و داروها مشابه انسان و بقیه اختصاصی دامپزشکی است.
نکته مهم آنکه یک دامپزشک عمومی برخلاف پزشک عمومی که صرفاً در مطب به تشخیص بیماری و درمان اولیه می پردازد قادر است انواع اعمال جراحی از سزارین گرفته تا جراحی ارتوپدی و جراحی چشم و غیره را انجام دهد و به امور مرتبط با دندانپزشکی و رادیولوژی و سونوگرافی و نظایر آن هم مسلط است و این حاکی از توانمندی بالای دامپزشکان در طب است.
18 – دامپزشک فقط در دامداری کار می کند؟
همانطور که قبلاً گفته شد کار دامپزشک صرفاً در دامداری نیست و طیف وسیعی از فعالیتها را میتواند انجام دهد. بدیهی است که کار در روستا و دامداری به رغم شیرینی برخی اقتضائات را هم دارد که از آن جمله به فاصله آمد و رفت به دامداری و محل زندگی عمدتاً در بیرون فضای شهرهای بزرگ و یا نیاز به تعویض لباس به دلیل بوی دامداری و غیره می توان اشاره نمود. دامپزشکانی که در طب حیوانات خانگی فعالیت دارند یا مسئول فنی شرکت های بسته بندی مواد غذایی یا شرکت های دارویی و واکسن کار می کنند با چنین اقتضائاتی کمتر مواجه هستند. سختی کار در دامپزشکی هم چندان کم نیست. خطرات ناشی از تماس با عوامل بیماریزا در دامداری، حین تماس با حیوانات خانگی، در کشتارگاههای دام هنگام بازدید و بازرسی لاشه دام و یا هنگام کار در آزمایشگاه از جمله مواردی است که باید مدنظر داشت. البته با بکاربردن اصول حفاظتی می توان از این خطرات کاست.
منبع: hakimemehr.ir & iranianpath.com
دیدگاهتان را بنویسید