معرفی کامل رشته علوم آزمایشگاهی
اگر به رشته علوم آزمایشگاهی علاقه مند هستید باید بدانید که این رشته یکی از شاخه های علوم پزشکی محسوب می شود که در گروه رشته های پیراپزشکی قرار دارد.رشته علوم آزمایشگاهی در زمینه هایی چون تشخیص بیماری ، درمان و حفظ سلامت افراد به ایفای نقش می پردازد.بنابراین با توجه به اینکه نقش کمک کننده و بسیار حساسی در سلامت جامعه و تشخیص پزشکان بر عهده دارد ، در عرصه پزشکی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
دانشجویان برای تحصیل در رشته علوم آزمایشگاهی در چند سال اخیر تا مقطع کارشناسی به صورت ناپیوسته پذیرفته می شدند اما در حال حاضر این رشته به صورت کارشناسی پیوسته هم ارائه می شود و دانشجویان امکان ادامه تحصیل در گرایش هایی چون بیوشیمی و هماتولوژی و… را خواهند داشت.
ضمن اینکه برای کسب رتبه قبولی در کنکور در رشته علوم آزمایشگاهی کسب درصد های بالا در دروس شیمی و زیست شناسی بسیار اهمیت دارد.رشته علوم آزمایشگاهی در مقطع کاردانی شامل 72 واحد،در مقطع کارشناسی پیوسته شامل 130 واحد است که 16 واحد اختصاص به کارآموزی در مراکز درمانی دارد.همچنین این رشته در مقطع کارشناسی ناپیوسته در 66 واحد ارائه می شود.دانشگاه های ایران تا مقطع دکتری تخصصی (PHD) در گرایشهای مختلف علوم آزمایشگاهی به صورت ناپیوسته اقدام به پذیرش دانشجو می نمایند.
تاریخچه
رشته ی علوم آزمایشگاهی در ابتدا تکنولوژی پزشکی نامیده میشد اما بعد به علوم آزمایشگاهی تغییر نام یافت.تا سال ۱۳۷۲ در ایران تحصیل در این رشته به صورت دوره های چهارساله کارشناسی پیوسته بود اما از سال ۱۳۷۲ به صورت دو مقطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته در دانشگاه های علوم پزشکی ارایه میگردد.
بازار کار و موقعیت های شغلی رشته علوم آزمایشگاهی
رشته علوم آزمایشگاهی از رشته های محبوب گروه علوم پزشکی است و امروزه با توجه به اهمیت بهداشت و سلامتی در زندگی، فارغ التحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی به راحتی جذب بازار کار می شوند.بنابراین این رشته به لحاظ بازار کار و فرصت های شغلی در وضعیت مناسبی قرار دارد.اما توجه داشته باشید که رشته بیوشیمی بالینی از نظر بازار کار در رشته های علوم آزمایشگاهی از دیگر رشته ها در شرایط بهتری قرار دارد.در رابطه با زمینه های اشتغال در رشته علوم آزمایشگاهی لازم است بدانید که فارغ التحصیلان این رشته امکان فعالیت در زمینه درمانی – بهداشتی – آموزشی – پژوهشی و تشخیصی در مراکز آموزشی – درمانی و بهداشتی وابسته به دانشگاههای علوم پزشکی، بیمارستان ها و آزمایشگاه های تشخیص طبی خصوصی، بیمارستان های وابسته به سازمان تامین اجتماعی و بیمه خدمات درمانی، پزشکی قانونی، آزمایشگاه های صنایع دارویی و غذایی، مراکز سازمان انتقال خون، مراکز پژوهشی – تحقیقاتی دولتی و خصوصی و … را خواهند داشت.
صنعت و بازارکار
از آنجا که مهمترین محل اشتغال فارغالتحصیلان این رشته، آزمایشگاههای تشخیص طبی است، به معرفی بخشهای مختلف یک آزمایشگاه تشخیص طبی پرداخته میشود.
بخشهای موجود در یک آزمایشگاه تشخیص طبی عبارتند از:
•بخش پذیرش و جواب دهی.
•بخش نمونه برداری.
•بخش بیوشیمی.
•بخش هماتولوژی و بانک خون.
•بخش میکروب شناسی و قارچ شناسی.
•بخش انگل شناسی و ادرار.
•بخش هورمون شناسی.
•بخش سم شناسی و گازهای خونی.
•بخش پاتولوژی و ستیولوژی.
•بخش ایمونولوژی.
درباره تأسیس آزمایشگاه تشخیص پزشکی گفتنی است که درحال حاضر بر اساس مجوز وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی، کسانی حق تأسیس آزمایشگاه تشخیص پزشکی دارند که در یکی از رشتههای پاتولوژی یا علوم آزمایشگاهی دارای درجه دکترای حرفهای باشند.
کسانی که دارای تخصص پاتولوژی هستند افرادی هستند که دارای درجه دکترای حرفهای پزشکی هستند و افراد دیگر که دارای درجه دکترای حرفهای علوم آزمایشگاهی یا آزمایشگاه بالینی هستند، افرادی هستند که در گذشته در رشتههای مختلف پزشکی مثل باکتری شناسی ، بیهوشی و. . . تحصیل کردهاند و اکنون تحصیلاتی در حد دکتری دارند و یا کسانی هستند که در گذشته در رشته علوم آزمایشگاهی مدرک دکترای حرفهای گرفتهاند.
این رشته از نظر کاربرد و بازارکار، یکی از رشتههای خوب گروه پزشکی است. زیرا با توجه به توسعه و اهمیت امر بهداشت و زمینه مناسب کاری، اغلب فارغالتحصیلان این رشته به راحتی وارد بازارکار میشوند.
نقش دانش آموختگان:
دانش آموختگان دوره کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی علاوه بر رشد شخصیتی و تفکر علمی که طی دوره آموزش کسب نموده اند قادر خواهند بود آزمایشات بالینی تحقیقاتی و خدمات وابسته را در مراکز زیر بعنوان کارشناس انجام دهند.
1- آزمایشگاه های بالینی بیمارستانهای دولتی و خصوصی
2- آزمایشگاه های مراکز بهداشتی
3- آزمایشگاه های تشخیص طبی خصوصی
4- انستیتوها و مراکز تحقیقاتی و آموزشی
5- کارخانجات تولید وسایل و مواد آزمایشگاهی
6- شرکتهای پخش فراورده های بیولوژیک و آزمایشگاهی
7- آزمایشگاه های پزشکی قانونی
8- آزمایشگاه های سازمان انتقال خون.
وظایف حرفه ای دانش آموختگان:
کارشناسان علوم آزمایشگاهی برای انجام خدمات آزمایشگاهی از انواع تجهیزات و روشهای مختلف آزمایشگاهی بهره مند خواهند شد این روشها شامل مطالعات میکروسکوپی روشهای تشخیص مولکولی روشهای مختلف تجزیه شیمیایی و ایمونولوژیکی و شناسایی باکتریولوژیکی می باشند.
این افراد نه فقط آزمایشات مختلف را انجام می دهند بلکه از اهمیت و اعتبار داده های بدست آمده با تکرار آزمایشات و بکارگیری روشهای مختلف کنترل کیفی و مشاوره با پزشکان و دیگر پرسنل بهداشتی درمانی نیز باید اطمینان حاصل نماید. سرپرستی کاردانهای علوم آزمایشگاهی بر عهده این افراد می باشد.
شرایط ادامه تحصیل در رشته علوم آزمایشگاهی
باتوجه به اینکه چندین سال از حذف رشته ی علوم آزمایشگاهی در مقاطع بالاتر از کارشناسی میگذرد اما به دلیل وجود گرایش های متنوع این رشته تا حدودی این کمبود کمتر احساس می شود.گرایش های این رشته شامل بیوشیمی بالینی،خون شناسی،ایمنی شناسی،میکروب شناسی، قارچ شناسی،باکتری شناسی،ژنتیک انسانی،انگل شناسی،سم شناسی و ویروس شناسی هستند.رشته علوم آزمایشگاهی بیشتر به جنبه تشخیصی می پردازد تا برخورد با بیمار.ضمن اینکه امکان تدریس در دانشگاه های علوم پزشکی برای فارغ التحصیلان مقاطع بالاتر از کارشناسی وجود دارد.
از طریق شرکت در آزمون کارشناسی به کارشناسی ارشد فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی می توانند در گرایشهایی چون بیوشیمی بالینی، خونشناسی، انگل شناسی، بیوتکنولوژی، فیزیولوژی، سمشناسی ،میکروب شناسی، قارچ شناسی، ویروس شناسی، ژنتیک انسانی، ایمونولوژی،و سایر رشته هایی که (مجوز ادامه تحصیل دارند) به ادامه تحصیل بپردازند.همچنین فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد نیز می توانند با شرکت درآزمون کارشناسی ارشد به PHD در گرایش هایی که عنوان کردیم ادامه تحصیل دهند.
دروس رشته علوم آزمایشگاهی
دروس عمومی
مبانی نظری اسلام – اخلاق اسلامی – انقلاب اسلامی – تاریخ و تمدن اسلامی – آشنایی با منابع اسلامی – جمعیت و تنظیم خانواده – ادبیات فارسی – زبان عمومی – تربیت بدنی 1 و 2
دروس پایه
فیزیک عمومی- آزمایشگاه فیزیولوژی- آزمایشگاه فیزیک عمومی- فیزیک حیاتی- شیمی عمومی- بافت شناسی نظری- آزمایشگاه شیمی عمومی – آزمایشگاه بافت شناسی- بیوشیمی عمومی- بهداشت عمومی و اپیدمیولوژی- آزمایشگاهی بیوشیمی عمومی- روانشناسی عمومی- زیست شناسی سلولی و مولکولی- کامپیوتر- آناتومی نظری- آمار حیاتی- آناتومی عملی- فیزیولوژی نظری
دروس اختصاصی
بیوشیمی پزشکی 1- اصول ایمنی و حفاظت در آزمایشگاه – آزمایشگاه بیوشیمی پزشکی 1-خون شناسی 1-میکروب شناسی عمومی -آزمایشگاه خون شناسی 1- آزمایشگاه میکروب شناسی عمومی -اصول فنی و نگهداری تجهیزات آزمایشگاهی-انگل شناسی 1 (کرم ها)-ایمونوهماتولوژی –آزمایشگاه انگل شناسی 1- آزمایشگاه ایمونو هماتولوژی- ایمنی شناسی پزشکی-هورمون شناسی-آزمایشگاه ایمنی شناسی پزشکی- آزمایشگاه هورمون شناسی- ویروس شناسی پزشکی- قارچ شناسی پزشکی- آزمایشگاه ویروس شناسی پزشکی- آزمایشگاه قارچ شناسی پزشکی- انگل شناسی 2 (تک یاخته و حشره)- خون شناسی 2- آزمایشگاه انگل شناسی 2- آزمایشگاه خون شناسی 2- آسیب شناسی عمومی- اصول مدیریت و قوانین آزمایشگاه- آزمایشگاه آسیب شناسی عمومی- روش های کنترل کیفی در آزمایشگاه های بالینی- بیوشیمی پزشکی 2- باکتری شناسی پزشکی- آزمایشگاه بیوشیمی پزشکی 2- آزمایشگاه باکتری شناسی پزشکی- فارماکولوژی- آشنایی با بیماری های داخلی- سم شناسی- ژنتیک پزشکی- آزمایشگاه سم شناسی- سمینار -متون انگلیسی و ترمینولوژی پزشکی
تعداد واحدهای درسی:
1-دروس عمومی: 24 واحد
2-دروس پایه: 31 واحد
3-دروس اختصاصی: 61 واحد
4-کارآموزی در عرصه: 16 واحد
5-دروس پیش نیاز: 6 واحد
6-جمع کل واحدها: 138 واحد
گردآورنده: مهسا دربهشتی
دیدگاهتان را بنویسید